PARIS - Le Britannique Chris Froome a savouré dimanche la plus exigeante de ses quatre victoires au Tour de France.

C'était la première fois où il remportait la Grande boucle par moins d'une minute. Le coureur de 32 ans a triomphé avec 54 secondes d'avance sur Rigoberto Uran, de la Colombie.

Fin de parcours sur les Champs-Élysées

Froome ajoutait une troisième consécration d'affilée. Le natif du Kenya a aussi prévalu en 2013.

« Ce Tour a été le plus difficile de ma carrière, a dit Froome. Je veux rendre hommage à tous les coureurs pour leur esprit sportif. Nous avons durement lutté ensemble, nous avons souffert ensemble. »  

Le cycliste de Team Sky n'a pas gagné d'étape cette année, faisant écho à la troisième et dernière victoire de Greg Lemond, en 1990.

À toutes fins utiles, Froome a réglé le débat en finissant troisième lors du contre-la-montre de Marseille, samedi.

Le Français Romain Bardet a alors glissé de la deuxième à la troisième place. Il a finalement eu 2 minutes et 20 secondes de retard.

Froome a paru ému en soulevant le bouquet de fleurs du vainqueur, semblant avoir les larmes aux yeux. Avec un large sourire, il a levé le pouce en direction de la foule puis a soulevé son jeune fils, l'amenant ensuite avec lui sur le podium, dans ses bras.

« Je veux dédier cette victoire à ma famille, a dit Froome. Votre amour et votre soutien rendent toute chose possible. Je veux aussi remercier mes coéquipiers avec Sky pour leur dévouement et leur passion. »

Puis, passant à un français admirable, il s'est adressé au public parisien.

« Je veux remercier les amateurs français. Merci pour votre accueil et votre générosité, a dit Froome. Vous avez créé cette merveilleuse course il y a plus de 100 ans. Votre passion la rend si spéciale. Je suis tombé en amour avec cette course. »

En 2013, Froome a battu Nairo Quintana par plus de quatre minutes. Le Colombien a été devancé par 1:12 en 2015, puis Bardet a été vaincu par 4:05 en 2016.

La 21e et dernière étape a été remportée par Dylan Groenewegen des Pays-Bas, qui a éclipsé l'Allemand Andre Greipel et le Norvégien Edvald Boasson Hagen.

Peu après, Froome et le reste du peloton ont atteint l'arrivée, après huit tours permettant de voir certains des sites les plus connus de Paris (notons l'Hôtel des Invalides, le Grand Palais, la statue de Jeanne-d'Arc, la Place de la Concorde et l'Arc de Triomphe).

Avant le départ des 103 km jusqu'aux Champs-Élysées, Froome discutait de tout et de rien avec le vétéran espagnol Alberto Contador, un double champion de l'événement.

Le Français Warren Barguil, meilleur grimpeur, échangeait avec l'Australien Michael Matthews, meilleur sprinteur. Ce dernier n'est que le troisième Australien à obtenir cet honneur, après Robbie McEwen et Baden Cooke.

« Je réalise un rêve », a confié Matthews.

Les coéquipiers de Froome se sont permis une flûte de champagne, cognant leurs verres avec Froome sous un ciel nuageux, en route vers la Ville Lumière.

La bonne humeur régnait, tous étant heureux d'avoir traversé un dur Tour où de vilaines chutes ont écarté l'Australien Richie Porte, les Britanniques Geraint Thomas et Mark Cavendish ainsi que Marcel Kittel, de l'Allemagne.

Porte était l'un des favoris au départ. Thomas fait partie de Skye. Kittel a remporté cinq étapes avant de quitter, tandis que Cavendish a gagné 30 étapes de la course en carrière.

Jacques Anquetil, Eddie Merckx, Bernard Hinault et Miguel Indurain ont remporté le Tour de France en cinq occasions. Les sept victoires de Lance Armstrong ont été effacées en raison du dopage.

Classement général du Tour de France :

 1. Christopher Froome (GBR/Sky) 86h20:55.

 2. Rigoberto Uran (COL/CAN) à 0:54.

 3. Romain Bardet (FRA/ALM) 2:20.

 4. Mikel Landa (ESP/SKY) 2:21.

 5. Fabio Aru (ITA/AST) 3:05.

 6. Daniel Martin (EIR/QST) 4:42.

 7. Simon Yates (GBR/ORI) 6:14.

 8. Louis Meintjes (RSA/EAU) 8:20.

 9. Alberto Contador (ESP/TRE) 8:49.

10. Warren Barguil (FRA/SUN) 9:25.

11. Damiano Caruso (ITA/BMC) 14:48.

12. Nairo Quintana (COL/MOV) 15:28.

13. Alexis Vuillermoz (FRA/ALM) 24:38.

14. Mikel Nieve (ESP/SKY) 25:28.

15. Emanuel Buchmann (GER/BOR) 33:21.

16. Brice Feillu (FRA/TFO) 36:46.

17. Bauke Mollema (NED/TRE) 37:43.

18. Carlos Betancur (COL/MOV) 37:47.

19. Serge Pauwels (BEL/DDT) 39:36.

20. Tiesj Benoot (BEL/LOT) 42:04.

21. Tony Gallopin (FRA/LOT) 42:39.

22. Jan Bakelants (BEL/ALM) 50:04.

23. Guillaume Martin (FRA/AJW) 53:52.

24. Roman Kreuziger (CZE/ORI) 59:58.

25. Sylvain Chavanel (FRA/DEN) 1h04:22.

26. Romain Hardy (FRA/TFO) 1h12:51.

27. Daniel Navarro (ESP/COF) 1h15:26.

28. Sergio Henao (COL/SKY) 1h16:32.

29. Pierre Latour (FRA/ALM) 1h18:45.

30. Mathias Frank (SUI/ALM) 1h21:16.

31. Robert Kiserlovski (CRO/KAT) 1h25:25.

32. Amaël Moinard (FRA/BMC) 1h32:02.

33. Nicolas Roche (IRL/BMC) 1h32:35.

34. Thomas Degand (BEL/AJW) 1h34:02.

35. Lilian Calmejane (FRA/DEN) 1h35:16.

36. Rudy Molard (FRA/FDJ) 1h35:55.

37. Ben Gastauer (LUX/ALM) 1h38:33.

38. Primož Roglic (SLO/LNL) 1h44:41.

39. Diego Ulissi (ITA/EAU) 1h45:23.

40. Marco Minnaard (NED/AJW) 1h48:11.

41. Darwin Atapuma (COL/EAU) 1h50:31.

42. Pierre-Luc Périchon (FRA/TFO) 1h57:29.

43. Nathan Brown (USA/CAN) 1h57:52.

44. Andrey Zeits (KAZ/AST) 1h59:09.

45. Janez Brajkovic (SLO/BAH) 2h00:38.

46. Jarlinson Pantano (COL/TRE) 2h01:30.

47. Daryl Impey (RSA/ORI) 2h01:59.

48. Cyril Gautier (FRA/ALM) 2h03:24.

49. Andrew Talansky (USA/CAN) 2h03:27.

50. Kristijan Ðurasek (CRO/EAU) 2h04:53.

51. Thomas De Gendt (BEL/LOT) 2h05:36.

52. Haimar Zubeldia (ESP/TRE) 2h06:30.

53. Gianluca Brambilla (ITA/QST) 2h06:57.

54. Pierre Rolland (FRA/CAN) 2h11:54.

55. Maxime Bouet (FRA/TFO) 2h13:23.

56. Luis Angel Maté (ESP/COF) 2h15:28.

57. Michal Kwiatkowski (POL/SKY) 2h17:48.

58. Greg Van Avermaet (BEL/BMC) 2h19:14.

59. Jens Keukeleire (BEL/ORI) 2h22:26.

60. Jonathan Castroviejo (ESP/MOV) 2h22:44.

61. Michael Valgren (DEN/AST) 2h25:36.

62. Esteban Chaves (COL/ORI) 2h27:34.

63. Oliver Naesen (BEL/ALM) 2h28:02.

64. Simon Geschke (GER/SUN) 2h28:57.

65. Eduardo Sepulveda (ARG/TFO) 2h31:05.

66. Romain Sicard (FRA/DEN) 2h33:24.

67. Laurens ten Dam (NED/SUN) 2h34:56.

68. Axel Domont (FRA/ALM) 2h35:33.

69. Michael Matthews (AUS/SUN) 2h36:36.

70. Koen de Kort (NED/TRE) 2h38:33.

71. Alexey Lutsenko (KAZ/AST) 2h39:10.

72. Michael Schär (SUI/BMC) 2h41:54.

73. Tsgabu Grmay (ETH/BAH) 2h42:15.

74. Tiago Machado (POR/KAT) 2h43:36.

75. Maurits Lammertink (NED/KAT) 2h44:01.

76. Nicolas Edet (FRA/COF) 2h45:11.

77. Dylan van Baarle (NED/CAN) 2h47:11.

78. Edvald Boasson Hagen (NOR/DDT) 2h48:12.

79. Stefan Kung (SUI/BMC) 2h49:17.

80. Pawel Poljanski (POL/BOR) 2h53:42.

81. Danilo Wyss (SUI/BMC) 2h53:51.

82. Paul Martens (GER/LNL) 2h54:14.

83. Ben Swift (GBR/EAU) 2h54:48.

84. Nikias Arndt (GER/SUN) 2h54:54.

85. Elie Gesbert (FRA/TFO) 2h55:13.

86. Simon Clarke (AUS/CAN) 2h55:27.

87. Andrey Amador (CRC/MOV) 2h56:43.

88. Damien Howson (AUS/ORI) 2h56:57.

89. Angelo Tulik (FRA/DEN) 2h57:05.

90. Alberto Bettiol (ITA/CAN) 2h57:56.

91. Thomas Voeckler (FRA/DEN) 2h58:51.

92. Imanol Erviti (ESP/MOV) 3h00:21.

93. Bakhtiyar Kozhatayev (KAZ/AST) 3h04:11.

94. Jay McCarthy (AUS/BOR) 3h05:13.

95. Nils Politt (GER/KAT) 3h05:52.

96. Marco Marcato (ITA/EAU) 3h05:53.

97. Jesus Herrada (ESP/MOV) 3h06:05.

98. Michael Albasini (SUI/ORI) 3h06:55.

99. Alessandro De Marchi (ITA/BMC) 3h07:25.

100. Pieter Vanspeybrouck (BEL/AJW) 3h09:38.

101. Tony Martin (GER/KAT) 3h10:18.

102. Zdenek Štybar (CZE/QST) 3h12:12.

103. Florian Vachon (FRA/TFO) 3h13:10.

104. Daniele Bennati (ITA/MOV) 3h13:44.

105. Jack Bauer (NZL/QST) 3h15:13.

106. Perrig Quémeneur (FRA/DEN) 3h15:40.

107. Scott Thwaites (GBR/DDT) 3h16:28.

108. Jasha Sütterlin (GER/MOV) 3h17:53.

109. Yukiya Arashiro (JPN/BAH) 3h18:16.

110. Yoann Offredo (FRA/AJW) 3h20:50.

111. Matteo Bono (ITA/EAU) 3h20:59.

112. Vasil Kiryienka (BLR/SKY) 3h21:15.

113. Adam Hansen (AUS/LOT) 3h22:31.

114. Patrick Bevin (NZL/CAN) 3h23:00.

115. Dmitriy Gruzdev (KAZ/AST) 3h24:42.

116. Maciej Bodnar (POL/BOR) 3h26:58.

117. Julien Simon (FRA/COF) 3h29:21.

118. Reinardt Janse Van Rensburg (RSA/DDT) 3h30:54.

119. Javier Moreno (ESP/BAH) 3h32:06.

120. Andriy Grivko (UKR/AST) 3h32:14.

121. John Degenkolb (GER/TRE) 3h35:14.

122. Sonny Colbrelli (ITA/BAH) 3h36:22.

123. Lars Bak (DEN/LOT) 3h37:04.

124. Dion Smith (NZL/AJW) 3h39:24.

125. Laurent Pichon (FRA/TFO) 3h39:45.

126. Adrien Petit (FRA/DEN) 3h41:34.

127. Vegard Laengen (NOR/EAU) 3h41:52.

128. Cyril Lemoine (FRA/COF) 3h43:45.

129. Mike Teunissen (NED/SUN) 3h43:52.

130. Alexander Kristoff (NOR/KAT) 3h45:40.

131. Marcus Burghardt (GER/BOR) 3h45:57.

132. Frederik Backaert (BEL/AJW) 3h46:36.

133. Christophe Laporte (FRA/COF) 3h46:47.

134. Yohann Gène (FRA/DEN) 3h47:08.

135. Markel Irizar (ESP/TRE) 3h47:10.

136. Jürgen Roelandts (BEL/LOT) 3h47:20.

137. Andrea Pasqualon (ITA/AJW) 3h51:18.

138. Nacer Bouhanni (FRA/COF) 3h51:29.

139. Julien Vermote (BEL/QST) 3h52:54.

140. Thomas Boudat (FRA/DEN) 3h53:08.

141. Stephen Cummings (GBR/DDT) 3h53:10.

142. Roy Curvers (NED/SUN) 3h53:38.

143. Grega Bole (SLO/BAH) 3h55:29.

144. Christian Knees (GER/SKY) 3h55:31.

145. Rick Zabel (GER/KAT) 3h55:48.

146. Michael Gogl (AUT/TRE) 3h59:06.

147. Guillaume Van Keirsbulck (BEL/AJW) 3h59:48.

148. Ramon Sinkeldam (NED/SUN) 4h01:54.

149. André Greipel (GER/LOT) 4h02:54.

150. Reto Hollenstein (SUI/KAT) 4h03:45.

151. Mathew Hayman (AUS/ORI) 4h05:17.

152. Davide Cimolai (ITA/FDJ) 4h06:15.

153. Bernhard Eisel (AUT/DDT) 4h10:18.

154. Fabio Sabatini (ITA/QST) 4h10:25.

155. Marco Haller (AUT/KAT) 4h13:50.

156. Dylan Groenewegen (NED/LNL) 4h16:02.

157. Albert Timmer (NED/SUN) 4h16:21.

158. Olivier Le Gac (FRA/FDJ) 4h17:21.

159. Taylor Phinney (USA/CAN) 4h18:15.

160. Borut Bozic (SLO/BAH) 4h18:41.

161. Florian Sénéchal (FRA/COF) 4h19:17.

162. Jaco Venter (RSA/DDT) 4h20:16.

163. Dimitri Claeys (BEL/COF) 4h25:01.

164. Robert Wagner (GER/LNL) 4h25:12.

165. Rüdiger Selig (GER/BOR) 4h26:43.

166. Tom Leezer (NED/LNL) 4h32:21.

167. Luke Rowe (GBR/SKY) 4h35:52.